Tình nguyện viên là cá nhân hoặc tổ chức bỏ thời gian, công sức và kiến thức để đóng góp cho các hoạt động có ích cho cộng đồng. Tuy nhiên, gần đây khái niệm vốn tốt đẹp này dường như đã bị nhiều đơn vị kinh doanh lợi dụng, nhằm mục đích sử dụng nguồn nhân lực trẻ, năng động mà không cần trả lương.
Tình nguyện viên – Hiểu sao cho đúng?
Tình nguyện viên từ lâu được biết đến qua những hoạt động nhân đạo, từ thiện và các dự án cộng đồng, nơi mà sự đóng góp của người tham gia không nhằm mục đích lợi nhuận mà vì lợi ích chung.
Tình nguyện viên thường là các bạn trẻ, tham gia vào các hoạt động cộng đồng như cứu hộ động vật, dạy học cho các em nhỏ khó khăn hay các chiến dịch phát cơm từ thiện, dọn dẹp môi trường nhằm mang lại lợi ích dành cho cộng đồng. Họ không tìm kiếm những giá trị về mặt vật chất, thay vào đó là về mặt tinh thần.
Những trải nghiệm này không chỉ mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng mà còn giúp các tình nguyện viên trưởng thành và nhận thức sâu sắc hơn về cuộc sống. Họ được học hỏi những kỹ năng mới, mở rộng mạng lưới quan hệ và khám phá những khả năng tiềm ẩn của bản thân. Mỗi dự án tình nguyện là một cơ hội để họ làm giàu thêm kiến thức, kinh nghiệm, trải nghiệm trong cuộc sống, từ đó phát triển và hoàn thiện chính mình.
Thực trạng tình nguyện viên bị lợi dụng
Hiện nay, nhiều đơn vị kinh doanh như nông trại, homestay đang lợi dụng sự nhiệt tình và thiếu kinh nghiệm của nhiều bạn trẻ để phục vụ cho các hoạt động kinh doanh. Mặc dù có thể ban đầu ý tưởng này xuất phát từ mục đích tốt, mong muốn tạo cơ hội trải nghiệm cho giới trẻ nhưng việc sử dụng cụm từ “tình nguyện viên” như lá chắn để lợi dụng nguồn lao động miễn phí đang làm lệch lạc mục đích tốt đẹp ban đầu.
Một số khu nghỉ dưỡng và homestay, nông trại thường xuyên tuyển dụng tình nguyện viên với lời mời gọi hấp dẫn, như được trải nghiệm không gian thiên nhiên, chữa lành và miễn phí chỗ ăn ở, nhưng thực chất yêu cầu công việc như một nhân viên chính thức.
Các tình nguyện viên phải kiêm nhiệm nhiều công việc như chăm sóc cây trồng, vật nuôi hoặc tham gia các hoạt động sản xuất như thu hoạch, trồng trọt hay thậm chí là dọn phòng, vệ sinh hồ bơi, tiếp khách tại các nông trại hoặc homestay. Những công việc này thường đòi hỏi sức lao động và thời gian làm việc dài, nhưng lại không có sự đảm bảo về quyền lợi cho người tham gia.
Ngoài ra, việc sử dụng nguồn nhân lực chưa có quá nhiều kinh nghiệm và không có chuyên môn có thể dẫn đến tai nạn trong quá trình làm việc, ảnh hưởng đến sức khỏe của các tình nguyện viên. Chưa kể vị trí các nông trại, homestay và khu nghỉ dưỡng thường có diện tích khá rộng và vị trí ít dân cư, tiềm ẩn không ít rủi ro cho các tình nguyện viên nữ.
Việc lợi dụng cụm từ “tình nguyện viên” không chỉ làm mất đi ý nghĩa cao đẹp của việc tình nguyện mà còn gây thiệt thòi cho những người tham gia. Họ không nhận được sự đối xử công bằng, mất quyền lợi lao động và đôi khi phải làm việc trong điều kiện không đảm bảo về sức khỏe.
Làm sao để tình nguyện viên được đảm bảo quyền lợi
Để chấm dứt tình trạng này cần nâng cao nhận thức của cộng đồng về ý nghĩa thực sự của cụm từ “tình nguyện viên”. Đây là một hoạt động xuất phát từ lòng tốt, không phải là một hình thức khai thác lao động miễn phí.
Trước khi tham gia, các bạn trẻ cần tìm hiểu kỹ lưỡng về nơi mình dự định làm tình nguyện để đảm bảo đó thực sự là hoạt động vì cộng đồng chứ không phải nhằm mục đích thương mại. Đừng để lòng tốt, sự nhiệt tình của mình bị lợi dụng dưới danh nghĩa “tình nguyện viên”.
Bên cạnh đó, cần có những quy định pháp lý rõ ràng về việc sử dụng tình nguyện viên trong các hoạt động kinh doanh. Những quy định này phải đảm bảo quyền lợi, sức khỏe và an toàn cho người tham gia, bao gồm điều kiện làm việc, thời gian và các phúc lợi tối thiểu.
Các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra và giám sát các tổ chức, doanh nghiệp có sử dụng tình nguyện viên, đảm bảo họ tuân thủ các quy định và không lợi dụng lao động trẻ, năng động một cách vô trách nhiệm.
Kết
Các công việc thiện nguyện đều đáng quý và trân trọng, xuất phát từ mong muốn lan tỏa yêu thương và mang đến lợi ích chung cho cộng đồng. Nếu cụm từ “tình nguyện viên” chỉ được các chủ doanh nghiệp hay homestay sử dụng nhằm mục đích lợi dụng, thì đang làm lệch lạc và mất đi ý nghĩa tốt đẹp vốn có. Chúng ta cần bảo vệ giá trị chân chính của hoạt động tình nguyện và đảm bảo quyền lợi cho những người tham gia. Chỉ khi đó, tình nguyện mới thực sự mang lại ý nghĩa và ngày càng lan tỏa.
